Kolonoskopia pozwala zbadać jelito grube poprzez wprowadzenie przez odbyt giętkiego instrumentu w kształcie rurki, który jest wolno przesuwany do przodu przez odbytnicę, a następnie wzdłuż całego jelita grubego. W określonych przypadkach kolonoskop może być wprowadzony do końcowego odcinka jelita cienkiego.
Przygotowanie do badania polega na stosowaniu diety, wypiciu dużej objętości płynu zawierającego specjalne środki przeczyszczające. W ten sposób jelito grube zostanie prawidłowo oczyszczone, co umożliwi wykonanie pełnego i wiarygodnego badania.
Instrument służący do kolonoskopii jest dokładnie dezynfekowany przed każdym badaniem w specjalnej myjni. Podczas badania może wystąpić uczucie rozpierania, wzdęcia oraz skurczów i bólu w jamie brzusznej. W trakcie badania pacjent leży na boku lub na plecach, podczas gdy lekarz powoli wprowadza kolonoskop do jelita grubego. W czasie badania pacjent nie powinien wstrzymywać gazów. Podczas badania lekarz ocenia jego wygląd i stwierdza ewentualne odchylenia od stanu prawidłowego.
W przypadku stwierdzenia zmian w obrębie jelita grubego, które wymagają dalszej oceny, lekarz w trakcie kolonoskopii może poprzez aparat wprowadzić niewielkie kleszczyki i pobrać próbki tkanki ( wycinki ) celem dalszej analizy.
Pobranie wycinków wykonuje sie w celu zdiagnozowania różnych chorób jelita grubego, a nie tylko choroby nowotworowej. Jeżeli badanie wykonywane jest w celu wykrycia źródła krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, lekarz może opanować krwawienie za pomocą narzędzi wprowadzanych poprzez kolonoskop. Odbywa się to poprzez wstrzyknięcie substancji lub zastosowanie koagulacji / przypalenie tkanek /. Kolonoskopia może również ujawnić obecność polipów jelita grubego, które w większości przypadków mogą zostać usunięte w trakcie badania.
Lekarz wykonujący badanie nie jest w stanie ocenić złośliwości polipów jedynie na podstawie ich wyglądu zewnętrznego. Dlatego zawsze należy znaleziony polip usunąć i oddać do dalszego badania histopatologicznego pod mikroskopem. Rak jelita grubego w większosci przypadków rozwija się z polipa – dlatego usuwanie polipów jelita grubego jest ważnym elementem zapobiegania rozwoju tej choroby. W zależności od wielkości polipów istnieją różne techniki ich usuwania. Małe polipy mogą zostać usunięte kleszczykami. W przypadku dużych polipów przez kolonoskop wprowadza się specjalną metalową pętlę, którą usuwa się polip przy użyciu prądu elektrycznego.
Zaraz po przeprowadzonym badaniu pacjent może odczuwać wzdęcia i skurczowe bóle na skutek obecności w jelicie powietrza wprowadzonego w trakcie kolonoskopii. Dolegliwości te ustępują po oddaniu wiatrów. Po badaniu można zjeść i napić się, chyba że lekarz zaleci inaczej. Badanie trwa od 20 do 60 minut. W niektórych przypadkach nie udaje sie wprowadzić kolonoskopu do samego końca jelita grubego. W takiej sytuacji lekarz może zalecić inne badania dodatkowe. Oczekiwanie na wynik badania histopatologicznego trwa około 2-3 tygodnie.
Powikłania po endoskopii zdarzają się rzadko. Niemniej jednak pełnego powodzenia tego badania, jak również absolutnego bezpieczeństwa nie jest w stanie zagwarantować żaden lekarz. Jednym z możliwych powikłań jest przebicie lub rozdarcie ściany jelita grubego, które wymaga natychmiastowego leczenia operacyjnego ( w tym możliwość wyłonienia jelita w powłokach brzusznych ). W przypadku pobierania wycinków lub wycinania polipów może dojść do krwawienia, które z reguły jest niewielkie. Najczęściej krwawienie takie ustaje samoistnie lub może być leczone przez kolonoskop – rzadko wymaga długiego leczenia szpitalnego, w tym operacyjnego. Rzadko dochodzi do objawów ze strony innych układów i narządów takich jak :reakcji alergicznej na podawane leki, zaostrzenie choroby wieńcowej, atak astmy, padaczki, a nawet zatrzymania krążenia - w sumie około 0,5% badań. Śmiertelność jest niezwykle rzadka.
Jakkolwiek powikłania po kolonoskopii są rzadkie , ważne jest aby pacjent sam rozpoznał wczesne ich objawy. Należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem lub wezwać pogotowie w przypadku jakichkolwiek dolegliwości , szczególnie gdy po badaniu odczuwa się bóle brzucha , występują dreszcze , gorączka lub krwawienie z odbytu. Objawy mogą się pojawić nawet kilka - kilkanaście dni po badaniu.
Po wykonanym badaniu endoskopowym w znieczuleniu lub sedacji do końca dnia, w którym zostało wykonane badanie nie wolno prowadzić samochodu i obsługiwać maszyn w ruchu.
Jeżeli mają Państwo pytania dotyczące badania proszę o ewentualny kontakt, jeśli czegoś Pan/Pani nie zrozumiał/a albo jeśli pragnie Pan/Pani wiedzieć o tym badaniu, powikłaniach lub innych problemach związanych z proponowanym badaniem.
Zawiera ankietę oraz oświadczenie niezbędne do przeporawdzenia badania